Beste melkveehouders en geïnteresseerden,
We hadden nu toch eens ons lesje moeten hebben geleerd, maar we blijven zelfs nog meer melk produceren, anticiperend op de aanname dat Rusland en China weer op de markt zullen komen, terwijl de melkprijzen blijven dalen en producenten zich genoodzaakt zien hun bedrijven te beëindigen.
Melkfabrieken
Als je luistert naar de verklaringen van de melkfabrieken betreffende de lage melkprijzen, zou je de indruk kunnen krijgen dat de zuivel importen van China totaal zijn beëindigd. Dat is echter niet juist. China heeft de markt niet verlaten zoals ons wordt wijsgemaakt: de Chinezen importeren nog steeds zuivel maar weer hetzelfde volume als we gewend waren vóór de importen in 2013-14 omhoogschoten. Eerst werd ons verteld dat de kopers de markt totaal hadden verlaten maar dat verwacht werd dat ze binnen een paar maanden weer terug zouden keren. Dat werd uitgesteld naar het laatste kwartaal van 2014, daarna tot het eerste kwartaal van 2015; en nu wordt het laatste kwartaal van 2015 of begin 2016 genoemd als moment dat de Chinezen weer op de markt zullen komen. “We hebben mogelijk het volume dat eerder was gekocht, onderschat”, aldus één van de verklaringen.
Melkmarkt
Voor mij is het vooral duidelijk dat geen van de mensen die deze verklaringen doen, weet waar ze het over hebben. Veel mensen willen graag commentaar geven op kosten van de melkproducenten, want wij zijn degenen die in het duister tasten met de ijdele hoop dat we er klaar voor zijn voor het geval de markt weer aantrekt.
Ik zie geen reden waarom China opnieuw op de markt zou komen zoals in 2013 – 14, en zelfs als de Russische markt weer open wordt gesteld, is de eerdere schapruimte al ingenomen door anderen. Een terugkeer naar de Russische markt zal zijn als het betreden van een totaal nieuwe markt. In Denemarken hopen we dat dit wat gemakkelijker zal zijn voor Arla Foods door hun positie voorheen, maar we kunnen daar slechts op hopen. In complete vertwijfeling proberen we nieuwe groeimarkten te vinden in Nigeria, de Ivoorkust en andere Afrikaanse landen. Alsof dat zal helpen!
Gemiddelde
Als de melkprijs op de wereldmarkt stijgt, wordt dat geïnterpreteerd als “De markt schreeuwt om meer melk”. Andersom moeten we nu constateren dat de wereldmarkt nu schreeuwt om minder melkproductie. Waarom schreeuwen alle grote zuivelconcerns nog steeds om meer melk en waarom produceren de melkveehouders zoveel meer melk wanneer duidelijk is dat het niet voor een kostendekkende prijs kan worden verkocht?
We produceren meer melk omdat de vrije markt niet werkt binnen de grote coöperaties. De zuivelconcerns verkopen de meest dure melk met ruime winsten en de goedkoopste liters met verlies. Deze laatste liters zouden daarom beter niet kunnen worden geproduceerd. Wij, de melkveehouders, krijgen een gemiddelde melkprijs uitbetaald die de melkfabrieken voor de melk kunnen betalen, waarmee de winst of het verlies voor elke geproduceerde liter even groot wordt. Met andere woorden, we krijgen geen economische marktsignalen binnen, we kunnen daarom ook niet rationeel reageren. We produceren op volle kracht melk, zolang we kunnen en voor elke prijs.
Marktinstrument
Zo werkt het in een verdeelde markt: één tussen de melkveehouder en de melkfabriek en één tussen de melkfabriek en de markt. Dit toont overduidelijk de noodzaak aan voor een EU marktinstrument waarmee de melkproductie verlaagd kan worden bij lage boerenmelkprijzen. Dat is precies het mechanisme waarvoor de EMB pleit, maar waartegen de zuivelconcerns zich verzetten. Zij willen groei, zij willen de aanvoer verwerken en er de marges voor opstrijken, zodat ze nog verder kunnen groeien.
Met dank aan:
Kjartan Poulsen, Lid van het EMB Bestuur en president van LDM Denemarken
