Wie slaat de plank mis met “hoogwaardige groene kunstmest”? Het terugwinnen van mineralen uit waterige stromen zoals drijfmest en digestaat en het in de markt zetten als groene kunstmest, staat in Nederland volop in de belangstelling. Het winnen van mineralenconcentraat gaat de varkenshouderij veel geld opleveren volgens de ZLTO. Ook de agro-industrie heeft naar NPK recycling gekeken maar trekt een andere conclusie. De meningen over de productiekosten en “groenheid” van de nieuwe kunstmest lopen echter sterk uiteen.
(Z)LTO/VVD
In Brabant geeft ZLTO zeer hoog op van de mogelijkheden van “bemesten op maat met hoogwaardige groene kunstmest”. Groene kunstmest gaat de gangbare kunstmestmeststoffen geheel vervangen; dat is al jaren de boodschap richting veehouders. Het lijkt erop dat de VVD de mestmarketing van (Z)LTO heeft overgenomen; de VVD laat geen mogelijkheid onbenut om het grote (Europese !) belang van deze kunstmestvervanger te onderstrepen.
CLM
Het Centrum Landbouw en Milieu (CLM) heeft ook naar de energie aspecten van de recycling gekeken en komt tot de conclusie dat de Carbon footprint (per kg N) van spuiwater uit chemische luchtwassers wel veel gunstiger is dan de Carbon footprint van de referentiemeststof Kalkammonsalpeter (Kas). De Carbon footprint voor mineralenconcentraat is echter twee keer hoger dan bij Kas vanwege de:
• hoge stroomkosten voor ultrafiltratie en omgekeerde osmose;
• aanzienlijk lagere stikstofwerking, vooral op grasland;
• grote mestvolumes die per kg werkzame N verwerkt moeten worden;
• benodigde diesel voor transport (aan- en afvoer van grote volumes) en de noodzakelijke emissie-arme aanwending.
De afvoer van spuiwater via de gebruikelijke handelskanalen kost echter minstens € 12,- per ton!
Agro industrie
Suikerunie, Sensus en AVEBE hebben zeer grote waterige afvalstromen uit hun verwerkingsprocessen en hun vergisters. Ze hebben eerder in 2013 ook naar NPK terugwinning gekeken De belangrijkste conclusies uit het BioNPK project zijn:
• Winning van mineralen uit reststromen kan een duurzame oplossing vormen voor het creëren van kringlopen naar de landbouw. Echter, veel industriële business cases zijn negatief. Het winnen van mineralen vergt niet alleen veel energie maar kent ook een significant hulpstoffenverbruik, waardoor het alternatief “niets doen” nu nog een aantrekkelijker economische optie is. De fabricagekostprijs van traditionele (fossiele) kunstmeststoffen is anno 2013 vaak veel lager dan door winning uit industriële reststromen mogelijk is.
• NH3-winning uit centraat/digestaat van de vergisters van Suiker Unie en AVEBE is op dit moment nog geen rendabele optie. Dit wordt veroorzaakt door de combinatie van de relatief lage concentraties, de lage opbrengstprijzen van de verkregen meststoffen en de operationele kosten (energie en hulpstoffen).
• Struvietwinning uit centraat/digestaat van de Suiker Unie vergisters is geen rendabele optie vanwege het relatief lage fosfaatgehalte in combinatie met een lage opbrengstprijs.
Reactie Yara
Winfried Raijmakers, kunstmestdeskundige bij Yara, zit op dezelfde toer (zie Boerderijblog van 30/3/2016): “In theorie is ons ‘gratis’ mestoverschot de ideale grondstof voor kunstmest. Gouden bergen voor Yara dus. Helaas kosten de huidige technieken te veel geld en energie om uit mest iets te maken wat echt vergelijkbaar is met kunstmest. Ruikt het naar mest, ziet het er uit als mest, dan is het meestal … mest. Op zich een prachtige meststof en bodemverbeteraar”.
Wie zet onze boeren op het verkeerde been?
Verkondigen ZLTO en VVD “peptalk” voor goedgelovige varkensboeren of lopen in Brabant “wonderboys” rond? Zitten onze kamerleden te slapen en geven ze nog steeds belastinggeld uit aan kansloze hightech mestverwerkingsprojecten, die meestal failliet gaan? Heeft Wageningen een en ander over het hoofd gezien of een andere agenda? Voelt Yara zich bedreigd? Hebben Suikerunie en AVEBE geen kennis van moderne recyclingtechnieken? Worden Agrifirm en CZAV misschien ooit nog enthousiast over groene kunstmest? De tijd zal het leren!
Gelukkig hebben we onze loonwerkers en mestintermediairs, die niet failliet gaan, en in samenwerking met deskundige teeltadviseurs al 40 jaar heel nuttige dingen doen met mest zelf. Homogene drijfmest van bekende samenstelling is nog steeds een goed bruikbare meststof voor zowel bouwland als grasland.
Ir. Wim Kromwijk
Kromwijk Agriservice BV
