Uitzending Zembla eind mei over de ontwikkeling van de melkveehouderij in Nederland. Boeren mogen sinds 1 april weer zoveel melken als ze willen. Tv-programma Zembla besteedt in twee uitzendingen aandacht aan de ontwikkeling van de melkveehouderij in het nieuw aangebroken quotumloze tijdperk.
Ontwikkeling
De 1,6 miljoen Nederlandse melkkoeien produceerden vorig jaar meer dan 12 miljard liter melk. Gemiddeld geeft een koe 8376 kilo melk per jaar, maar tijdens de top van haar productie kan een koe per dag wel 40 tot 60 kilo melk produceren. ‘Dat is fysiologisch gezien een enorme topprestatie. Dit zijn absolute topsporters’, zegt professor Huub Savelkoul (gespecialiseerd in weerbaarheid) tijdens de eerste uitzending van Zembla, die 27 mei werd uitgezonden. Maar die topprestatie heeft volgens hem zijn prijs. ‘Het is zeker zo dat hoogproductieve dieren hun energie maar aan een ding kunnen uitgeven. En dat is dan melkproductie. En dat zal ten koste gaan van andere bronnen waar ze energie voor nodig hebben. Dat kan zijn zaken als beweging, zaken als voortplanting.’
Binnen of buiten?
Direct gevolg van de schaalvergroting in de melkveesector is dat het aantal koeien dat nooit meer buiten komt, stijgt. In 2006 liep 83 procent van de koeien buiten, vorig jaar 68 procent. En volgens onderzoekers is dat in 2016 nog maar 58 procent. Opstallen vinden veel boeren efficiënter. Het is makkelijker melken en het rantsoen van de dieren is beter te managen. Melkveehouder Henk van Dorp uit Hazerswoude: “Ik weet zeker dat er over 10 jaar nog veel minder koeien buiten lopen.” Zijn zoon Arnold van Dorp geeft in de uitzending aan dat hij zijn koeien het liefst scherp van boven en breed van onder ziet. ‘We hebben de scherpe koe en de ronde koe en daar gaat elke dag voor hetzelfde bedrag aan voer in. En die scherpe koe is in staat daar 25 euro melk per dag van te produceren. En die dikke ronde koe die maakt er 18 euro melk van. Zie het al een medewerker die hetzelfde kost en niet zo productief is. Ja, dan ben ik geen charitatieve instelling. Ik hou hem niet voor de hobby. Dus uiteindelijk vertrekt die. Een ronde koe, die zorgt beter voor zichzelf dan voor mij. Daar heb ik hem niet voor.’ Eerder werd Van Dorp geportretteerd in een artikel van The Milk Story.
Kanttekeningen
Vanuit de melkveehouders zijn er kritische geluiden te horen op de eerste uitzending. Niet zozeer omdat er feitelijke onjuistheden zouden zijn verteld, maar meer omdat de teneur van de uitzending volgens boeren eenzijdig en negatief was. Wie op Twitter zoekt op #zemblakoe komt daar veel foto’s tegen van koeien die wel in de wei staan tegen en op fora, zoals die van Veeteeltforum, blijkt dat men in de uitzending nuancering miste.
Zo schreef Dirk Bruins van de LTO vakgroep Melkveehouderij op de site van LTO “Ik wil niet bagatelliseren of zaken onder de pet houden, want wat wij doen mag gezien worden. Maar het zou de journalistieke waarde van Zembla verhoogd hebben als ze ook oog gehad zouden hebben voor het vakmanschap, de zorg en toewijding waarmee de Nederlandse boer met zijn koeien omgaat. Ik ben er van overtuigd dat ook de boeren die aan de Zembla uitzending meegewerkt hebben die zorg voor de koeien getoond en verteld hebben, echter ik zag het in de sfeer van de uitzending niet terug. Hopelijk wordt dit in de tweede aflevering rechtgezet.”
Die tweede aflevering van Zembla wordt op 17 juni a.s. uitgezonden.
Met dank aan Groen Kennisnet voor deze samenvatting.
