Tijdens de hoorzitting op 27 januari 2015 over “Het melkpakket en de vooruitzichten voor de zuivelsector” in het Europees Parlement kwam de lijnrechte tegenstelling in de beoordeling van de huidige situatie op de melkmarkt aan het licht tussen de nieuwe Europese Commissaris, de heer Phil Hogan, die volhardt in zijn mening, dat de melkmarkt niet in crisis verkeert en de Rapporteur van de AGRI Commissie voor “Ontwikkeling van de zuivelmarkt en de werking van het Melkpakket”, de heer James Nicholson.
Zonder twijfel, stelde de laatste, verkeert de melkmarkt opnieuw in crisis en betalen melkveehouders het gelag. Nicholson vervolgde zijn reprimande aan het adres van de nieuwe Landbouwcommissaris met de opmerking, dat hij eerder al eens van voormalig Commissaris Fischer Boel had gehoord, dat de Commissie inmiddels zijn zaakjes op orde had en een nieuwe melkprijscrisis in de toekomst aan zou zien komen: “Er is echter niets veranderd bij de Commissie”, stelde Nicholson, “opnieuw verkeert de melkveehouderij in grote problemen en opnieuw weigert de Commissaris tijdig in te grijpen! (…) Wij hebben een verantwoordelijkheid en het failliet laten gaan van talloze boerenbedrijven is sociaal gezien, onverantwoord”.
Expertises
Wat alle experts met elkaar eens bleken te zijn, was het feit, dat het Melkpakket geen positieve gevolgen heeft gehad voor de versterking van de positie van de melkveehouders. Ondanks contracten en producentenorganisaties zijn melkveehouders niet bij machte een goed resultaat uit te onderhandelen met de afnemers. De uitsluiting van coöperatieve leden van deze mogelijkheden in het Melkpakket, werd meer dan eens aangemerkt als mede oorzaak hiervan. Tevens werd het feit, dat in een overschotsituatie waarbij geen enkele verplichting voor de afnemers bestaat om een kostendekkende prijs uit te betalen aan de melkveehouders, als oorzaak van de mislukking genoemd. En ook de maatregelen ten behoeve van de ‘zachte landing’ hebben een mislukking opgeleverd. Oh verrassing!
De ijdele hoop van politici en beleidsmakers betreffende de markt, waren nergens op gebaseerd. Dat nu zelfs wordt nagedacht over de introductie van exportrestituties, maakt de blamage voor de beleidsmakers compleet.
Oplossingen
Als mogelijke oplossing voor de huidige crisis, werd door een aantal experts waaronder de Copa Cogeca, een verhoging van de interventieprijzen voorgesteld. Dat een substantiële verhoging echter direct zal leiden tot de situatie van vóór 1984, met boterbergen en melkmeren, maakt dit voorstel uiterst dubieus. Bovendien: dit is slechts een verzekeringsmodel voor de zuivelindustrie, die zo van voldoende marge verzekerd is terwijl de melkveehouders nog steeds op een veel te laag prijsniveau zitten. Behalve het Markt Verantwoordelijkheid Programma van de EMB , werd niet veel nieuws ingebracht.
Door ondergetekende werd het Markt Verantwoordelijkheid Programma (MVP) gepresenteerd als wat het is: een tijdelijk in te stellen crisisinstrument om een volledige ineenstorting van de melkprijs te voorkomen, volatiliteit te beperken, crises te verkorten en melkveehouders permanent te focussen op marktontwikkelingen en te laten reageren op marktsignalen.
The show must go on?
Dat zelfs in crisistijden een aantal parlementariërs slechts geïnteresseerd lijken in politieke spelletjes, werd duidelijk tijdens de vragenronde. Een tweetal parlementariërs noemde het Markt Verantwoordelijkheid Programma van de EMB “ melkquotum door de achterdeur”, een zeer valse voorstelling van zaken aangezien het MVP slechts een crisisinstrument is, dat geen beperkingen oplegt tijdens periodes dat de markt in evenwicht is. In mijn reactie op de opmerkingen en vragen heb ik er dan ook geen doekjes om gewonden: De Europese Commissie heeft bij herhaling aangegeven, dat zij eisen, dat melkveehouders in een geliberaliseerde markt, reageren op marktsignalen. Echter, dan moeten we eerst wel met een definitie vast kunnen stellen, wanneer we in crisis zijn. Als melkveehouders niet reageren op deze marktsignalen en ondanks een vastgestelde crisissituatie hun productie verhogen, zullen deze melkproducenten daarvan de rekening moeten betalen. En niet de melkveehouders, die zich wel marktconform gedragen. Het zou prijzenswaardig zijn wanneer parlementariërs de “vervuilers” niet de hand boven het hoofd willen houden in deze.
Europa
Als parlementariërs echter van mening zijn, dat geen enkel instrument om de melkveehouders te ondersteunen, de toenemende steeds goedkopere stroom aan melk voor de zuivelindustrie mag verstoren, omdat deze miljarden van het boerengeld in extra verwerkingscapaciteit hebben gestoken die vol moet, moet men vooral zo doorgaan.
Dan kan men zichzelf binnen een paar jaar feliciteren met het resultaat: in veel Europese regio’s geen melkproductie meer, in andere regio’s industriematige melkveehouderij met bijbehorende milieuproblematiek en het verlies van duizenden melkveebedrijven. Als dat hetgeen is wat wordt beoogd, dan is men op de goede weg!
Achterhouden informatie
Tijdens de conferentie van de Europese Commissie op 5 december 2014: “2024 vooruitzichten voor de EU Landbouwmarkten”, werden de vooruitzichten voor de zuivelsector gepresenteerd door de Gira. Met een overzicht per Europese melkfabriek (waaronder veel coöperaties) van de miljarden investeringen in uitbreiding van de verwerkingscapaciteit, maar ook de zwakke punten van de coöperaties ten aanzien van het tot waarde brengen van de melk en de vooruitzichten voor de zuivelsector: één grote successtory voor de zuivelindustrie. Grote en enige verliezer: de melkveehouders; het aantal melkveebedrijven zal dramatisch dalen. Juist deze drie sheets zijn uit de presentatie gehaald en staan niet op internet. Worden verborgen gehouden voor de Europarlementariërs en andere belanghebbenden. Waarom? Geen idee. Ik heb de originele presentatie, rechtstreeks van de auteur. Maar het is mij verboden deze presentatie verder te verspreiden.
Oproep EP
Geachte leden van de landbouwcommissie van het Europees Parlement: stel vragen aan de Europese Commissie, want er worden u essentiële gegevens onthouden. Gegevens die noodzakelijk zijn om uw vragen ten aanzien van de margeverdeling en transparantie in de keten te beantwoorden en die noodzakelijk zijn om een oplossing te vinden voor de problematiek van de melkveebedrijven in de EU. De doelstelling van het landbouwbeleid in het Verdrag van Lissabon is helder: het stabiliseren van markten en het verzekeren van een redelijke levensstandaard voor de landbouwbevolking door verhoging van het hoofdelijk inkomen van hen die in de landbouw werkzaam zijn. Daar ligt uw verantwoordelijkheid en uw taak, die we graag ingevuld zien.
Blog en oproep van Sieta van Keimpema, voorzitter DDB (reacties naar www.ddb.nl).
